พื้นที่โครงการหลวง
เมื่อปีพุทธศักราช 2512 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรชีวิตของชาวเขาที่ บ้านดอยปุยใกล้พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ จึงทรงทราบว่าชาวเขาปลูกฝิ่นแต่ยากจน รับสั่งถามว่านอกจากฝิ่นขายแล้ว เขามีรายได้จากพืชชนิดอื่นอีกหรือเปล่า ทำให้ทรงทราบว่า นอกจากฝิ่นแล้ว เขายังเก็บท้อพื้นเมืองขาย แม้ว่าลูกจะเล็กก็ตาม แต่ก็ยังได้เงินเท่า ๆ กัน โดยที่ทรงทราบว่า สถานีทดลองดอยปุย ซึ่งเป็นสถานีทดลองไม้ผลเขตหนาว ของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้นำกิ่งพันธุ์ท้อลูกใหญ่มาต่อกับต้นตอท้อพื้นเมืองได้ ให้ค้นคว้าหาพันธุ์ท้อที่เหมาะสมสำหรับบ้านเรา เพื่อให้ได้ท้อผลใหญ่ หวานฉ่ำ ที่ทำรายได้สูงไม่แพ้ฝิ่น โดยพระราชทานเงินจำนวน 200,000 บาท ให้มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สำหรับจัดหาที่ดินสำหรับดำเนินงานวิจัยไม้ผลเขตหนาวเพิ่มเติมจากสถานี วิจัยดอยปุยซึ่งมีพื้นที่คับแคบ ซึ่งเรียกพื้นที่นี้ว่า สวนสองแสน ต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ตั้งโครงการหลวงขึ้น
โครงการหลวงเริ่มต้นจากโครงการที่ประกอบด้วยผู้ที่เป็นอาสาสมัครและเป็นข้าราชการในกระทรวง ทบวง กรมต่าง ๆ ของไทย และเป็นผู้เชี่ยวชาญที่มาจากต่างประเทศ ในที่สุดเป็นโครงการที่มากมายใหญ่โตขยายออกไปจากการช่วยประชาชนในหมู่บ้าน ในวงจำกัด จนกระทั่งเป็นการช่วยเหลือเท่ากับเป็นภาคทีเดียว จึงต้องมีการบริหารที่ดีขึ้น และก็มีคนได้ช่วยบริจาคเงินและสิ่งของ เพื่อที่จะให้โครงการนี้ดำเนินไปตามจุดประสงค์ คือ ความกินดีอยู่ดีของประชาชน ต่อมาจึงได้เปลี่ยนแปลงเป็น “มูลนิธิโครงการหลวง” เพื่อที่จะให้กิจการนี้ดำเนินต่อไปได้อย่างสม่ำเสมอ ในการที่ได้รับความร่วมมือจากส่วนราชการต่าง ๆ อย่างดีโดยเอื้อเฟื้อบุคลากรและ งบประมาณที่จะช่วยให้ทำได้ตามจุดประสงค์...”
- เข้าใจ.. วิถีชีวิตดั้งเดิมของชาวเขาและบริบทพื้นที่สูง
- เข้าถึง.. ชุมชนพื้นที่สูงบนดอยห่างไกลและบริบททางสังคม
- พัฒนา.. จากพื้นฐานของปัญหาและความต้องการของชุมชนบนพื้นที่สูง
สถานี | ที่ตั้ง | ความสูงเหนือ ระดับน้ำทะเล (ม.) |
|
---|---|---|---|
1. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแกน้อย | บ้านป่าบงใหม่ ต.เมืองนะ อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ | 1,010 |
2. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนแปะ | บ้านขุนแปะ ต.บ้านแปะ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ | 1,039 |
3. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง | บ้านขุนวาง ต.แม่วิน อ.แม่วาง จ.เชียงใหม่ | 1,270 |
4. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงตีนตก | บ้านธารทอง ต.ห้วยแก้ว อำเภอแม่ออน จ.เชียงใหม่ | 760 |
5. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงทุ่งเรา | บ้านทุ่งเรา ต.สะเมิงใต้ อ.สะเมิง จ.เชียงใหม่ | 732 |
6. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงทุ่งเริง | บ้านแม่ขะนิลเหนือ ต.บ้านปง อ.หางดง จ.เชียงใหม่ | 626 |
7. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงทุ่งหลวง | บ้านห้วยตอง ต.แม่วิน อ.แม่วาง จ.เชียงใหม่ | 994 |
8. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงปังค่า | บ้านขุนน้ำต้ม ต.ผาช้างน้อย อ.ปง จ.พะเยา | 668 |
9. | สถานีเกษตรหลวงปางดะ | บ้านปางดะ ต.สะเมิงใต้ อ.สะเมิง จ.เชียงใหม่ | 702 |
10. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงปางอุ๋ง | บ้านปางเกี๊ยะ ต.แม่ศึก อ. แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ | 1,359 |
11. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงป่าเมี่ยง | บ้านป่าบง ต.เทพเสด็จ อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่ | 1,010 |
12. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงผาตั้ง | บ้านผาตั้ง ต.ปอ อ.เวียงแก่น จ.เชียงราย | 1,358 |
13. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงพระบาทห้วยต้ม | บ้านหนองปู ต.นาทราย อ.ลี้ จ.ลำพูน | 495 |
14. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะ | บ้านม่อนเงาะ ต.เมืองก๋าย อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ | 1,244 |
15. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่โถ | บ้านแม่โถ ต.บ่อสลี อ.ฮอด จ.เชียงใหม่ | 1,169 |
16. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่ทาเหนือ | บ้านห้วยน้ำดิบ ต.ทาเหนือ อำเภอแม่ออน จ.เชียงใหม่ | 522 |
17. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่ปูนหลวง | บ้านขุนแจ๋(บน) ต.แม่แวน อ.พร้าว จ.เชียงใหม่ | 1,375 |
18. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่แพะ | บ้านแม่แพะ ต.สะเมิงเหนือ อ.สะเมิง จ.เชียงใหม่ | 874 |
19. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่ลาน้อย | บ้านดง ต.ห้วยห้อม อ.แม่ลาน้อย จ.แม่ฮ่องสอน | 987 |
20. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สะป๊อก | บ้านแม่สะป๊อกเหนือ ต.แม่วิน อ.แม่วาง จ.เชียงใหม่ | 511 |
21. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สะเรียง | บ้านอมพายใต้ ต.ป่าแป๋ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน | 863 |
22. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ | บ้านแม่สาน้อย ต.โป่งแยง อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ | 912 |
23. | สถานีวิจัยโครงการหลวงแม่หลอด | บ้านแม่หลอดเหนือ ต.สบเปิง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ | 683 |
24. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่แฮ | บ้านแม่แฮเหนือ ต.แม่นาจร อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ | 1,196 |
25. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงเลอตอ | บ้านเลอตอ ต.แม่ตื่น อ.แม่ระมาด จ.ตาก | 820 |
26. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงวัดจันทร์ | บ้านเด่น ต.บ้านจันทร์ อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ | 977 |
27. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงสะโง๊ะ | บ้านดอยสะโง๊ะ ต.สรีดอนมูล อ.เชียงแสน จ.เชียงราย | 400 |
28. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองเขียว | บ้านใหม่สามัคคี ต.เมืองนะ อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ | 763 |
29. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองหอย | บ้านหนองหอยเก่า ต.แม่แรม อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ | 1,234 |
30. | ศูนย์พัฒนาครงการหลวงหมอกจ๋าม | บ้านห้วยศาลา ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ | 494 |
31. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยน้ำขุ่น | บ้านห้วยน้ำขุ่น ต.สันสลี อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย | 1,068 |
32. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยน้ำริน | บ้าห้วยน้ำริน ต.แม่เจดีย์ใหม่ อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย | 944 |
33. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยโป่ง | บ้านห้วยโป่งผาลาด ต.แม่เจดีย์ใหม่ อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย | 759 |
34. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยลึก | บ้านใหม่สามัคคี ต.ปิงโค้ง อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ | 542 |
35. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยแล้ง | บ้านปอกลาง ต.ท่าข้าม อ.เวียงแก่น จ.เชียงราย | 914 |
36. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยส้มป่อย | บ้านห้วยส้มป่อย ต.ดอนแก้ว อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ | 1,118 |
37. | ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยเสี้ยว | บ้านทุ่งโป่งใต้ ต.บ้านปง อ.หางดง จ.เชียงใหม่ | 406 |
38. | สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง | บ้านคุ้ม ต.ม่อนปิ่น อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ | 1,418 |
39. | สถานีเกษตรหลวงอินทนนท์ | บ้านขุนกลาง ต.บ้านหลวง อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ | 1,293 |